Plastyka powłok brzucha (abdominoplastyka) polega na chirurgicznym usunięciu nadmiaru skóry i podskórnej tkanki tłuszczowej z podbrzusza oraz wzmocnieniu napięcia powięzi i mięśni tworzących ścianę jamy brzusznej, w celu uzyskania ładniejszej sylwetki ciała z bardziej napiętym, płaskim brzuchem i lepiej zaznaczoną talią. W trakcie operacji można także zmienić kształt i położenie pępka jak również dokonać plastyki przepukliny brzusznej, jeśli istnieje taka potrzeba.
Należy podkreślić, że zabieg ten nie jest sposobem leczenia otyłości. Nie pozwala on także na usunięcie wszystkich blizn i rozstępów skóry brzucha (dotyczy to zwłaszcza śród- i nadbrzusza).
Wynik zabiegu jest trwały pod warunkiem unikania znacznych wahań wagi ciała. Należy również podkreślić, że efekt operacji może ulec pogorszeniu po porodzie.
Plastykę brzucha wykonuje się zarówno u młodych pacjentek z nadmiarem skóry i wiotkimi powłokami po porodach jak również u osób starszych, których powłoki utraciły z wiekiem oraz pod wpływem nadmiaru tkanki tłuszczowej elastyczność i właściwe napięcie.
Odpowiedzi na to pytanie dostarczyć może tylko konsultacja ze specjalistą, który uwzględniając wiek, stan skóry, warunki anatomiczne, ilość tkanki tłuszczowej, stan zdrowia jak również dyskutując szczegółowo oczekiwania pacjentki pomoże w dokonaniu właściwego wyboru. Należy pamiętać, że nie istnieją żadne medyczne wskazania do wykonania tej operacji. Decyzję powinna podjąć sama pacjentka, mając świadomość, iż opinia lekarza ma jedynie charakter pomocniczy w dokonaniu ostatecznego wyboru.
Najlepsze wyniki uzyskuje się u proporcjonalnie zbudowanych pacjentek z wiotkimi mięśniami brzucha i nadmiarem skóry oraz niewielkim nadmiarem tkanki tłuszczowej.
Istnieje grupa pacjentek, które nie są dobrymi kandydatkami do tego rodzaju operacji. Są to przede wszystkim pacjentki otyłe, pacjentki z licznymi bliznami pooperacyjnymi na brzuchu, pacjentki z bardzo dużym okrężnym nadmiarem skóry na tułowiu po znacznej utracie wagi ciała (50 kg i więcej) oraz osoby cierpiące na choroby przewlekłe (np. cukrzyca, nadciśnienie itd.). Trzeba sobie także zdawać sprawę, że efekty kosmetyczne u pacjentek z szeroką miednicą i krępą budową ciała mogą być w gorsze.
Poród pogarsza efekt plastyki, brzucha dlatego zabieg ten nie jest zalecany u pacjentek planujących macierzyństwo.
Poza rutynowymi badaniami laboratoryjnymi lekarz, w zależności od stanu zdrowia pacjentki, może zlecić również inne badania dodatkowe np. EKG, RTG płuc czy USG jamy brzusznej.
Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym lub lędźwiowym dlatego należy pozostać na czczo na 6 godzin przed rozpoczęciem operacji.
Pacjentki palące papierosy, w związku z ich negatywnym wpływem na proces gojenia, będą proszone o zaprzestanie palenia na dwa tygodnie przed i po operacji. Muszą się one też liczyć z tym, że wielu chirurgów dla dobra pacjentki może odstąpić od wykonania operacji u aktywnych palaczek nie będących w stanie spełnić tego wymogu.
Tuż przed zabiegiem zostanie założona kaniula do żyły służąca do podawania leków oraz naniesiony zostanie na skórę brzucha rysunek ułatwiający precyzyjne wykonanie operacji. Zrobiony zostanie również komplet zdjęć tułowia.
Cięcie przebiega najczęściej wzdłuż górnego brzegu włosów łonowych skąd kieruje, się po obu stronach, ku bokowi i górze do kolców biodrowych - linia bikini (rys. 1). W zależności od budowy ciała i preferencji pacjentki możliwe jest indywidualne dostosowanie bocznej linii cięcia, tak aby przyszła blizna była niewidoczna nawet przy noszeniu bardzo wysoko "wyciętej" bielizny i kostiumów kąpielowych. Z osobnego, okrężnego cięcia uwalniany jest pępek, co pozwala w późniejszym etapie zabiegu na zmianę jego kształtu i położenia na skórze.
Następnie skóra i tkanka podskórna oddzielane są od ściany jamy brzusznej na przestrzeni od spojenia łonowego do łuków żebrowych (rys. 1a) i unoszone ku górze. Umożliwia to chirurgowi ściągnięcie ku sobie (do środka) i zeszycie powięzi pokrywającej dwa duże, pionowo położone mięśnie (mięśnie proste brzucha), tworzące centralną część ściany jamy brzusznej (rys. 1b). Dzięki temu uzyskuje się bardziej napięty, płaski zarys brzucha z lepiej zaznaczoną talią.
Po wycięciu nadmiaru skóry i tkanki tłuszczowej, górna część płata ściągana jest w dół, a brzegi rany zszywane kilkoma piętrami szwów. Pępek wszywany jest w wycięty w odpowiednim miejscu na skórze otwór (rys. 1c).
Jeżeli nadmiar skóry jest tak duży, że uda się usunąć całą jej część pomiędzy spojeniem łonowym, a otworem po pępku to blizna pooperacyjna ma tak przebieg jak czarna linia na na rys. 2. Gdy nadmiar skóry zbyt mały blizna nie przebiega wyłącznie wokół pępka i poziomo w podbrzuszu ale również pionowo na pewnej długości pomiędzy spojeniem łonowym a pępkiem (fioletowa linia na rys 2).
Niekiedy, jako uzupełnienie plastyki brzucha, dla poprawy jego zarysu w miejscach gdzie resekcja tkanek nie jest możliwa (nadbrzusze, okolice bioder i lędźwi) stosowane jest również odsysanie tkanki tłuszczowej (liposuction).
U szczupłych, młodych pacjentek z minimalnym nadmiarem skóry i wysoko położonym pępkiem, u których zły wygląd brzucha związany jest głównie z wiotkością mięśni i powięzi tworzących ścianę jamy brzusznej istnieje możliwość wykonania ograniczonej wersji plastyki brzucha (miniabdominoplastyki). Pozostawia ona bliznę wyłącznie na górnej granicy włosów łonowych. Operacja ograniczona jest wówczas do zszycia mięśni prostych oraz usunięcia niewielkiego nadmiaru skóry w podbrzuszu, bez przenoszenia pępka.
Plastyka brzucha bez przenoszenia pępka, ale z szerszym zakresem resekcji skóry może być w pewnych przypadkach dobrą alternatywą w stosunku do pełnej plastyki brzucha. Dzięki takiemu rozwiązaniu można uniknąć pionowej blizny po przeniesieniu pępka u pacjentek z niedużym nadmiarem skóry, uniemożliwiającym jej usunięcie na całej przestrzeni od spojenia łonowego do pępka (patrz opis wyżej). Prawie zawsze po operacji pod skórą pozostawiane są dreny odprowadzające niewielkie ilości krwi i wydzieliny. Operację kończy założenie lekko uciskającego opatrunku.
Plastyka brzucha jest najbardziej rozległą operacją estetyczną, należy się więc liczyć z dłuższym zazwyczaj 1-2 dniowym pobytem w klinice. W pierwszej dobie po operacji pacjentka spędza większość czasu w łóżku w pozycji leżącej lub półsiedzącej z podgiętymi biodrami w celu zmniejszenia napięcia brzucha. W późniejszym okresie zakres aktywności ruchowej ulega stopniowemu zwiększeniu, tak by umożliwić normalne funkcjonowanie po powrocie do domu.
Bezpośrednio po zabiegu i w ciągu kolejnych 2-3 dni występują pewne dolegliwości bólowe kontrolowane za pomocą odpowiednich leków. Dolegliwości te mogą się nasilać w pewnym stopniu przy wzmożonej aktywności ruchowej i wymagać doustnych leków przeciwbólowych przez następne 7-10 dni.
Na 2-3 dzień po operacji, po usunięciu drenów, opatrunek zastępowany jest specjalnym elastycznym pasem lub gorsetem, które należy nosić dzień i noc aż do zdjęcia szwów (7-10 dzień po operacji), a następnie przez większą część dnia przez kolejne 2-3 miesiące.
Do pełnej aktywności życiowej pacjentki wracają najczęściej po upływie 10-14 dni od zabiegu, a do ćwiczeń fizycznych po upływie 3-4 tygodni.
Blizny po operacji mogą być opalane dopiero po upływie 6 miesięcy.
U pewnej grupy pacjentek może dojść po operacji do gromadzenia się płynu surowiczego w tkance podskórnej, wymagającego ewakuacji drogą kilku punkcji.
Normalnym objawem jest pojawienie się, około tygodnia po operacji, obrzęku w podbrzuszu nasilającego się pod koniec dnia. Obrzęk ten jest zjawiskiem przejściowym i ustępuje stopniowo w ciągu kilku tygodni.
Powikłania po operacjach estetycznych należą do rzadkości. Są to: krwiak, infekcja, opóźnione gojenie lub nawet częściowa martwica skóry w środkowej części rany oraz powstanie przerośniętych blizn lub bliznowców. Szczegółowe omówienie wymienionych powikłań oraz sposobów ich leczenia powinno mieć miejsce podczas konsultacji przedoperacyjnej, która jest najwłaściwszą okazją do wyjaśnienia wszelkich wątpliwości.