Jedno z ulubionych pytań zadawanych zarówno przez pacjentki planujące zabieg jak i osoby, które nie mają w ogóle takiego zamiaru brzmi: "Panie doktorze niech mi pan powie, co ludzie sobie najczęściej operują?" Z wielu względów udzielenie rzetelnej odpowiedzi na to z pozoru niewinne pytanie jest bardzo trudne.
W Polsce bark jest niestety zbiorczych statystyk dotyczących ilości i rodzaju wykonywanych przez chirurgów plastycznych zabiegów kosmetycznych. Z różnych powodów gromadzenie takich danych napotyka na wiele trudności. Również opieranie się wyłącznie na swoim doświadczeniu czy pojedynczych opiniach poszczególnych chirurgów nie daje możliwości właściwej oceny tego zjawiska. W związku z powyższym uznałem, że w miarę najbardziej obiektywnym rozwiązaniem będzie przytoczenie danych z najlepiej poznanego rynku amerykańskiego. Będąc lekarzem świadomie używam słowa rynek. Trzeba sobie bowiem zdawać sprawę, że tak właśnie postrzegane są operacje kosmetyczne zarówno przez producentów sprzętu (w tym również np. protez piersi czy preparatów używanych do korekcji zmarszczek) jak i agencje reklamowe. Nota bene zjawisko to jest oczywiście dużo szersze gdyż obejmuje nie tylko operacje plastyczne i związane z nimi urządzenia oraz preparaty ale również wszystkie inne metody i kosmetyki mające na celu poprawę wyglądu.
By uprzytomnić sobie jakiego rodzaju biznesem jest w nowoczesnych społeczeństwach pogoń za pięknem dość wiedzieć, że amerykanie wydają 20 bilionów dolarów rocznie na produkty reklamowane jako poprawiające wygląd, a i tak dla niektórych to za mało, biorąc pod uwagę jak bardzo rozpowszechnione jest tam niezadowolenie z własnej urody. Jak wynika z badań ankietowych dotyczy to zwłaszcza kobiet, wśród których przeszło połowa, jest niezadowolona z wyglądu jednej lub więcej części ciała. Ponad 1/3 z nich chciałaby zmienić wygląd ud, 1 chciałaby zmienić wygląd pośladków, także 1 chciałaby usunąć zmarszczki, 1/5 pragnie zmiany kształtu piersi a 1/7zmiany kształtu nosa. Wśród mężczyzn pragnienie poprawy swojego wyglądu nie jest wprawdzie aż tak częste jak u kobiet ale i tak 25% z nich chciałoby poprawy kształtu jakiejś części swojego ciała.
Poniżej przedstawiam skrótowe informacje statystyczne dotyczące najczęściej wykonywanych operacji kosmetycznych w USA w 2002 roku. Dane te pochodzą z materiałów Amerykańskiego Towarzystwa Chirurgii Estetycznej (ASAPS - American Society for Aesthetic Plastic Surgery. Opierając się na swoim niemałym doświadczeniu mogę dodać, że mimo iż oczywiście skala tego zjawiska jest w Polsce niepomiernie mniejsza, to jednak zachowuje ono bardzo zbliżone proporcje odnośnie częstości wykonywanych zabiegów czy danych demograficznych dotyczących poddających się im osób.
- W 2002 roku wykonano prawie 6.9 miliona chirurgicznych i nie chirurgicznych zabiegów kosmetycznych.
- Od roku 1997 do roku 2002 zanotowano 228% wzrost ilości wykonywanych chirurgicznych i nie chirurgicznych procedur kosmetycznych.
- Od roku 2001 do roku 2002 zanotowano 1% wzrost ilości wykonywanych operacji kosmetycznych i 23% spadek ilości wykonywanych niechirurgicznych procedur kosmetycznych.
- Pięć najczęściej wykonywanych w 2002 roku operacji kosmetycznych to: liposuction 372.831 operacji (wzrost o 11% od roku 1997), protezy piersi 249.641 operacji (147% wzrost od roku 1997), plastyka powiek 229.092 operacji (44% wzrost od roku 1997), plastyka nosa 156.973 operacji (155 wzrost od roku 1997) i zmniejszanie piersi 125.614 operacji (162% wzrost od roku 1997). Na marginesie dodam, że mojego doświadczenia wynika, iż kolejność najczęściej wykonywanych w Polsce operacji estetycznych jest najprawdopodobniej taka sama.
- Pięć najczęściej wykonywanych w 2002 roku nie chirurgicznych procedur kosmetycznych to: zastrzyki z Botoxu 1.658.667 zabiegów (45 wzrost w porównaniu z rokiem 2001 i 2446% wzrost w porównaniu z rokiem 1997), mikrodermabrazja 1.032.417 zabiegów (13% wzrost w porównaniu z rokiem 2001), zastrzyki z kolagenu 783,120 zabiegów, depilacja laserowa 736.458 oraz peelingi chemiczne 495.415 zabiegów. W Polsce odmiennie niż w Stanach Zjednoczonych zastrzyki z Botxu należą do rzadkości i najprawdopodobniej zamykają listę najczęściej wykonywanych nie chirurgicznych procedur chemicznych. Najczęstsze u nas zabiegi z tej grupy to: zastrzyki z kolagenu i innych wypełniaczy tkankowych, peelingi chemiczne i depilacja laserowa.
- Kobiety poddały się ponad 6 milionom procedur kosmetycznych co stanowi 88% ich ogółu. Najczęściej wykonywane operacje u kobiet to: liposuction, powiększanie piersi, plastyka powiek, zmniejszanie piersi i plastyka nosa. W Polsce kobiety stanowią jeszcze bardziej przeważająca część wśród osób poddających się zabiegom kosmetycznym. Z moich obserwacji wynika, że ich odsetek waha się w okolicach 95% ogółu.
- Mężczyźni poddali się ponad 800.000 procedur kosmetycznych co stanowi 12% ich ogółu. Najczęściej wykonywane u mężczyzn operacje estetyczne to: liposuction, plastyka nosa, plastyka powiek, przeszczepy włosów oraz plastyka odstających uszu. W Polsce mężczyźni są znacznie rzadziej niż w USA pacjentami chirurgów plastycznych. Z moich obserwacji wynika że mężczyźni stanowią ok. 5% osób korzystających z możliwości chirurgii estetycznej.
- Osoby w wieku 35-50 lat stanowią większość bo 44% pacjentów poddających się operacjom estetycznym. Osoby w przedziale wiekowym 19-34 stanowią 25%, osoby w wieku 51-64 stanowią 23%, osoby starsze niż 65 lat stanowią 5% zaś osoby poniżej 18 roku życia stanowią 3% tej grupy.
- Najczęściej wykonywane operacje estetyczne u osób w wieku 18 lub mniej lat to: peelingi chemiczne, mikrodermabrazja, depilacja laserowa, plastyka odstających uszu oraz plastyka nosa.
- Członkowie mniejszości rasowych stanowili 19% ogółu pacjentów poddających się operacjom kosmetycznym w USA. Z tego Latynosi stanowili 8%, Afroamerykanie 5%, przedstawiciele rasy żółtej 4%, pozostali 2%. W porównaniu z rokiem 2001 nastąpił 2% wzrost ilości operacji kosmetycznych jakim się oni poddali.
- Gdzie wykonywano operacje kosmetyczne: 45% gabinety chirurgiczne (office facility), 28% szpitale, 27% ośrodki chirurgiczne nie działające w ramach szpitali (free-standing surgicenter). W Polsce ponad 95% operacji kosmetycznych wykonuje się poza szpitalami w prywatnych gabinetach lub małych ośrodkach chirurgicznych.
- Pośród lekarzy i chirurgów różnych specjalności, chirurdzy plastyczni będący członkami Amerykańskiego Towarzystwa Chirurgii Estetycznej (ASAPS) wykonali największą liczbę procedur kosmetycznych. Jak już wspominałem w Polsce nie ma żadnych danych na ten temat, należy jednak przypuszczać, że podobnie jak w Stanach Zjednoczonych najwięcej takich operacji wykonali lekarze posiadający specjalizację z chirurgii plastycznej.
Tabele
Tabela 1. NAJCZĘŚCIEJ WYKONYWANE OPERACJE
Tabela 2. ZMIANY PROCENTOWE ILOŚCI WYKONYWANYCH ZABIEGÓW W USA W LATACH 1997-2002
Tabela 3. NAJCZĘŚCIEJ WYKONYWANE OPERACJE KOSMETYCZNE W USA W 2002 ROKU W POSZCZEGÓLNYCH GRUPACH WIEKOWYCH
Tabela 4. PORÓWNANIE ŚREDNICH KOSZTÓW ZABIEGÓW KOSMETYCZNYCH W USA I W POLSCE