Według statystyk Amerykańskiego Towarzystwa Chirurgii Plastycznej i Estetycznej (ASAPS), liczba operacji estetycznych wykonywanych u osób poniżej 18 roku życia od wielu lat utrzymuje się na niezmiennym poziomie, mimo wzrostu ogólnej liczby tego typu zabiegów. Najczęstszymi zabiegami nieoperacyjnymi w tej grupie wiekowej są depilacja laserowa i mikrodermabrazja, zaś najczęstszą operacją - plastyka nosa. Większość ekspertów jest zgodna, co do tego, że u właściwie zakwalifikowanych nastolatków operacje kosmetyczne mają pozytywny wpływ na rozwój emocjonalny i psychologiczny. W Polsce, zabiegi estetyczne u nastolatków stanowią poniżej 1% ogółu takich zabiegów. Najczęstszym zabiegiem niechirurgicznym jest depilacja laserowa, a najczęstszymi operacjami - korekcja odstających uszu i plastyka nosa.
Na co zwrócić uwagę kwalifikując nastolatki do zabiegów estetycznych?
Dojrzałość fizyczna
Operowanie tkanek, które nie są w pełni rozwinięte może zakłócić ich dalszy wzrost, a w efekcie zniweczyć efekt operacji lub nawet doprowadzić do deformacji w dalszych latach.
Dojrzałość emocjonalna
Należy zwrócić szczególną uwagę na poznanie czynników motywujących pacjenta do operacji oraz przekazanie realistycznego obrazu możliwych do osiągnięcia efektów. W przypadkach, w których motywacja do operacji lub nierealistyczny poziom oczekiwań z nią związanych wskazują na chwiejność emocjonalną, operację należy odłożyć.
Poziom zrozumienia udzielanych informacji
Na ogół młodzież wykazuje dużą łatwość przyswajania nowych informacji. Warto jednak położyć nacisk zarówno na stronę merytoryczną przekazywanych informacji jak i na poziom porozumienia emocjonalnego z pacjentem.
Aspekty medyczno-prawne
W Polsce pacjenci poniżej 18 roku życia nie mogą samodzielnie podejmować decyzji o poddaniu się operacji. Z tego względu konieczna jest obecność rodzica (lub opiekuna prawnego) podczas konsultacji oraz jego pisemna zgoda na operację.
Poniższa lista obejmuje najczęściej wykonywane u nastolatków operacje z uwzględnieniem najważniejszych informacji jakie ich dotyczą.
- Korekcja odstających uszu - Jest najczęstszą operacją wykonywaną u niepełnoletnich pacjentów. Najwcześniej może być wykonana wówczas gdy rozwój ucha jest ukończony w 80-90%, co następuje już w wieku 4 lat. Bardzo często operowane są dzieci w wieku ok. 6 lat, w okresie pomiędzy przedszkolem a szkołą podstawową, celem uniknięcia szyderczych komentarzy ze strony grupy rówieśniczej.
- Plastyka nosa - Jest jedną z dwu najczęściej wybieranych przez nastolatki operacji. Najwcześniej może być wykonana wówczas, gdy rozwój nosa jest ukończony w 90%, co następuje w wieku 13-14 lat u dziewcząt i 15-16 lat u chłopców. Biorąc jednak pod uwagę, że współcześnie rozwój emocjonalny jest dużo wolniejszy niż fizyczny, czysto estetyczne operacje nosa w praktyce wykonuje się bardzo rzadko przed 17-18 r.ż. Możliwa jest natomiast wcześniejsza korekcja zniekształceń pourazowych.
- Korekcja ginekomastii - U niektórych chłopców w wieku pokwitania nadmierny rozwój gruczołów piersiowych może stanowić poważny problem psychologiczny. Usunięcie nadmiaru tkanki gruczołowej przywraca męski zarys sylwetki.
- Korekcja asymetrii piersi - W niektórych przypadkach rozwój piersi u dziewcząt jest skrajnie asymetryczny, co do wielkości lub/i kształtu. Dotyczy to zwłaszcza zaburzeń rozwojowych takich jak zespół Polanda (niedorozwój gruczołu piersiowego oraz mięśnia piersiowego) lub tzw. pierś bulwiasta. Poza znacznymi zaburzeniami rozwojowymi oraz rekonstrukcją zniekształceń pourazowych (np. pooparzeniowych) nie powinno się stosować implantów piersi u dziewcząt poniżej 18 roku życia.
- Zmniejszenie piersi - Zmniejszenie olbrzymich piersi powodujących dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa oraz ograniczających aktywność fizyczną pacjentek jak również znacznie obniżających ich samoocenę może być celowe przed ukończeniem 18 roku życia. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że ingerencja w tak młodym wieku może wpłynąć niekorzystnie na możliwość karmienia piersią. Z powodu nieukończonego w pełni, w tym okresie, rozwoju piersi może również dojść do ich ponownego przerostu.
- 1997 - 59.980 zabiegów - 2.9% ogółu
- 1998 - 87.147 zabiegów - 1.3% ogółu
- 1999 - 175.189 zabiegów - 3.8% ogółu
- 2000 - 145.094 zabiegów - 2.5% ogółu
- 2001 - 298.707 zabiegów - 3.5% ogółu
- 2002 - 220.077 zabiegów - 3.2% ogółu
- 2003 - 223.594 zabiegów - 2.7% ogółu
- 2004 - 240.682 zabiegów - 2.0% ogółu
- 2005 - 174.851 zabiegów - 1.5% ogółu
W 2005 roku przeprowadzono 3446 operacji powiększenia piersi u kobiet poniżej 18 roku życia, co stanowiło poniżej 1% tego typu operacji. Prosimy zwrócić uwagę, że jak wynika z poniższej listy przyczyn powiększenia piersi, ponad połowę stanowiły zabiegi o charakterze rekonstrukcyjnym.
- 45% - powiększenie piersi o charakterze estetycznym
- 30% - znaczna asymetria wielkości piersi
- 9% - zespół Polanda (jednostronny niedorozwój piersi i mięśnia piersiowego większego)
- 8% - pierś bulwiasta
- 6% - wrodzony obustronny niedorozwój piersi
- 2% - inne przyczyny