Wiele osób poszukuje szybkiej i skutecznej metody pozbycia się nadmiaru tkanki tłuszczowej. U większości z nich przyczyną zbyt dużej ilości położonego pod skórą tłuszczu jest nadmierna podaż kalorii. W takich przypadkach logicznym i skutecznym rozwiązaniem jest odpowiednia dieta, ograniczająca ich nadmiar. Bywają jednak osoby, u których przy prawidłowej masie ciała, w niektórych miejscach występują nadmierne ilości podskórnie położonej tkanki tłuszczowej, niezmniejszające się pomimo stosowania rygorystycznej diety.
Przyczyny tego mogą być różne – od zaburzeń endokrynologicznych (hormonalnych), przez niewłaściwe nawyki żywieniowe do czynników genetycznych. Tak, więc to gdzie i w jakiej ilości odłoży się tkanka tłuszczowa w pewnym stopniu zależy również od genów, jakie odziedziczyliśmy po rodzicach. Do takich cech należy również płeć. U kobiet, tkanka tłuszczowa z zasady odkłada się pod skórą, w mniejszym stopniu miedzy trzewiami. W przypadku mężczyzn jest odwrotnie. Często zgłaszają się do chirurgów pacjenci, którzy mają bardzo wydatny brzuch. Jednak zabieg liposukcji nie da u nich prawie żadnego efektu, gdyż większość nadmiarowego tłuszczu znajduje się między jelitami. Gromadzenie się tkanki tłuszczowej pod skóra można uznać, zależności od sytuacji, za korzystny lub niekorzystny czynnik. W przypadku wzrostu wagi nadmiar tkanki tłuszczowej staje się szybko widoczny. Z drugiej strony ułatwia wykonywanie dających dobre efekty, operacji liposukcji.
Z czego wynikają miejscowej nagromadzenia się tkanki tłuszczowej niepoddające się diecie? Pomijając, wymienione wcześniej, zaburzenia hormonalne, do ich powstania może przyczynić się złe odżywianie w dzieciństwie. Liczba komórek tłuszczowych zwiększa się jedynie do okresu dojrzewania. W późniejszym okresie, istniejące komórki tłuszczowe mogą jedynie zwiększać lub zmniejszać swoją objętość. Podziały ich praktycznie nie występują. Spożywanie zbyt kalorycznych posiłków dzieciństwie prowadzi w pierwszym okresie do zwiększenia liczby komórek gromadzących tłuszcz, dopiero później do wzrostu ich średnicy. Takim osobom zdecydowanie trudniej jest uzyskać wyszczuplenie sylwetki przy pomocy diety w dorosłym życiu. Podobny problem powstaje, gdy duża liczba komórek w danym miejscu jest uwarunkowana genetycznie. Takie osoby, nawet bardzo szczupłe, mogą mieć lokalny nadmiar tłuszczu. Do typowych okolic, w których dochodzi do jego nagromadzenia należą: podbrzusze, biodra, okolice krętarzowe (tzw. bryczesy) czy uda. Dlaczego u tych osób dieta jest tak mało skuteczna? Małe komórki „mniej chętnie” oddają nagromadzony tłuszcz niż duże. To z kolei wynika z tego, iż w miarę przybywania lipidów, coraz trudniej jest zagospodarować komórce nowe ich ilości. Z tego samego powodu szybciej i chętniej się go pozbywają.
Pacjentki z lokalnym nadmiarem tkanki tłuszczowej są najlepszymi kandydatkami do jej odsysania, gdyż zbiegi liposukcji nie nigdy nie zastąpią diety. Mogą ją jedynie wspomóc, usuwając nadmiar tłuszczu z okolic, które poddają się diecie w bardzo małym stopniu. Dlatego przez część chirurgów plastyków zabiegi tego typu nie są określane angielskim terminem „liposuction” oznaczającym odsysanie tłuszczu, lecz „ liposculpture”, które można przetłumaczyć jako modelowanie tkanki tłuszczowej. Bo tym w istocie one są.
Operacje liposukcji polegają, zgodnie z tym, co sugeruje nazwa, na usunięciu komórek tłuszczowych w raz z ich zawartością, poprzez ich odessanie. Zabiegi wykonywane są kilkoma sposobami, choć podstawowe zasady są wspólne. Poprzez małe nacięcia w skórze, wykonane na początku operacji, wprowadzany jest płyn, dzięki któremu odsysanie komórek tłuszczowych oraz krwawienie jest znacznie mniejsze. Następnie przy pomocy specjalnych kaniul, o różnej grubości i kształcie, w zależności od okolicy i efektu, jaki nabyć osiągnięty, podłączonych do pompy ssącej lub specjalnej strzykawki, komórki tłuszczowe wraz zawartością są usuwane. Podczas typowego zabiegu usuwane jest, w zależności od potrzeb, od 30 do 4000ml tkanki tłuszczowej.
Odessanie 1000 ml tkanki tłuszczowej spowoduje zmniejszenie wagi ciała o ok. 1 kg. Może to wydawać się mało, jednak pamiętajmy, że zabieg ograniczony jest zazwyczaj do niewielkiego obszaru. Żeby uzyskać podobny efekt przy pomocy diety należałoby schudnąć o kilka a niekiedy nawet kilkanaście kilogramów. Dzieje się tak, gdyż chudnąc zmniejszamy ilość tkanki tłuszczowej na całym ciele. Liposukcja daje efekt skoncentrowany w jednym miejscu. 1000 ml tłuszczu to w przybliżeniu 9000 kcal – żeby o tyle zmniejszyć wagę, należałoby nic nie jeść przez około 4-5 dni. Może, dlatego utrzymanie szczuplej sylwetki jest takie trudne.
Są gabinety chirurgii plastycznej, głównie w Stanach Zjednoczonych, w których usuwa się jednorazowo nawet do 15 l tłuszczu. Jednak jest to coraz rzadziej spotykane, gdyż wykonywanie takich operacji wiąże się z dużym ryzykiem powikłań, a u wielu pacjentek konieczne jest stosowanie transfuzji krwi. Z badań naukowych wynika, że u osób, które miały usunięte do 4000 ml tłuszczu, poważne powikłania zdarzają się bardzo rzadko. Natomiast niekiedy występują mniejsze problemy takie jak: nierówności na skórze,nierówne obkurczanie się skóry, zasinienia, asymetria, czy nagromadzenie się płynu surowiczego.
Ryzyko wystąpienia powikłań zależy od ilości odsysanej tkanki tłuszczowej, operowanego miejsca, czy stanu skóry przed zabiegiem. Zasadą jest, że im lepsze napięcie i jędrność skóry przed operacją, tym mniejsze ryzyko powikłań i lepszy rezultat. Na szczęście zabiegi liposukcji stymulują skórę do obkurczania się, dzięki czemu problem luźnej skóry po operacji u większości pacjentek nie występuje. Dotyczy on tylko tych osób, które mają uszkodzone włókna kolagenowe i elastyczne skóry (w wyniku dużych wahań wagi, ciąży itp.). Taka skóra obkurcza się znacznie słabiej, co niekiedy prowadzi do powstania fałdów i bruzd.
Ważnym elementem zapobiegania powikłań jest stosowanie ubrania uciskowego na skórę. Nosi się je przez kilka tygodni po operacji. W połączeniu z masażami operowanej okolicy, znacznie poprawiają ostateczny wynik zabiegu. Na pełny efekt wyszczuplenia sylwetki poczekamy, co najmniej miesiąc, chociaż gładką i elastyczną skórą można się cieszyć nie wcześniej niż po 2-3 miesiącach.
Ponieważ, po okresie dojrzewania liczba komórek tłuszczowych nie zwiększa się, dlatego raz usunięte nie pojawią się ponownie. Dzięki temu efekt uzyskany przy pomocy odsysania tkanki tłuszczowej jest trwały. Nie znaczy to jednak, że pacjentka nigdzie i nigdy nie przytyje. Nadmiar dostarczanych kalorii gdzieś z pewnością się odłoży. Najczęściej w innej okolicy ciała. Nawet operowana okolica nie jest całkowicie wolna od tego problemu. Dlatego niewielki wzrost ilości tkanki tłuszczowej i tu jest możliwy. Jest on jednak zdecydowanie mniejszy, a po zastosowaniu diety szybko się zmniejsza.